(steunakkoord voor en door de Nederlandse Retailsector)
Inleiding
Binnen Nederland geldt nog steeds de “intelligente lockdown” en dat betekent dat uitgangspunt is dat men thuis blijft en alleen als het echt nodig is naar buiten kan worden gegaan. Zeker in het begin van deze lockdown waren de straten en winkelcentra zo goed als leeg en hebben veel winkeliers besloten om hun winkel te sluiten. Dit was strikt genomen geen algemene verplichting van overheidswege, maar een eigen keuze. Niet ontkend kan natuurlijk worden dat van echte vrijwilligheid geen sprake was. Hoe dan ook, veel winkeliers zijn snel in de problemen geraakt, ondanks de maatregelen die van overheidswege zijn genomen. Lopende/vaste kosten lopen door en een daarvan betreft de huurverplichtingen van de retailondernemer aan de verhuurder. In beginsel zullen de huurpenningen aan de verhuurder moeten worden betaald, maar er kunnen uitzondering zijn. De spreekwoordelijke “lat” licht evenwel in juridische zin hoog en van belang daarom is dat direct betrokken partijen met elkaar in overleg gaan. Voor de retail geldt dat brancheverenigingen van verhuurders en huurders op 10 april jl. overeenstemming hebben bereikt over een pakket steunmaatregelen voor retailers die door de Coronacrisis zijn getroffen. Deze maatregelen zijn opgenomen in een “steunakkoord”. Ondertekenaars van het akkoord zijn Detailhandel Nederland, INretail, vastgoedorganisaties IVBN, Vastgoed Belang en VGO en het ministerie van Economische Zaken. Ook de banken zijn onderdeel van het akkoord, via de leden van de commissie zakelijk vastgoed van ABN AMRO, Deutsche Bank, ING en Rabobank.
Kern: uitstel van (een gedeelte van) de huurbetalingen
Kern van de afspraken in het Steunakkoord is dat de huurbetalingen voor de maanden april, mei en juni worden opgeschort voor retailers die een omzetdaling hebben van minimaal 25% over deze periode. Het minimumbedrag aan huurpenningen dat kan worden opgeschort is 50%, maar dit percentage kan oplopen tot 75% of zelfs 100%. Die laatste percentages gaat om gevallen van retailers die zeer zwaar worden getroffen door de crisis, omdat zij te maken hebben gekregen met een volledige lockdown.
Doel: oplossen liquiditeitsproblemen retailers ten gevolge van de Coronacrisis en openen winkels
In het Steunakkoord is terug te vinden dat het doel van dit akkoord is om liquiditeitsproblemen op korte termijn op te lossen. Daarbij bestaat oog en begrip voor de verscheidenheid tussen de belangen die de verschillende partijen hebben. De strekking is om de financiële pijn samen te delen, waarbij de verdeling plaatsvind tussen de retailers (en hun aandeelhouders), verhuurders, banken en overheid. Een ander uitgangspunt dat in het Steunakkoord terug komt is fairness en het helpen van bedrijven die dat nodig hebben. Het omzetverlies moet het directe gevolg zijn van de Coronacrisis. Dit laatste is een striktere benadering dan de NOW-regeling vanuit de overheid, maar (in mijn optiek) wel een verklaarbare. Van de retailer wordt verwacht dat hij op een transparante en controleerbare wijze het omzet(verlies) inzichtelijk maakt. Het omzetverlies heeft betrekking op de offline omzet. De online omzet is onderdeel van maatwerk. Ten slotte is het de bedoeling van dit Steunakkoord om winkels zo spoedig als mogelijk weer veilig open te laten gaan, waarbij natuurlijk steeds binnen de door de overheid gestelde kaders zal worden geopereerd. De gedachte hierachter is om dan ook weer omzet te gaan draaien. In de praktijk is deze ontwikkeling al zichtbaar, waarmee het ook drukker wordt op straat.
Hoe? Bieden maatwerkoplossingen, maar geen bindend karakter
Tussen de betrokken partijen geldt als belangrijkste uitgangspunt dat naar maatwerkoplossingen wordt gestreefd. Dat betekent dat per retailer, verhuurder en/of locatie de beste oplossing wordt nagestreefd, maar een maatwerkoplossing komt alleen in beeld als de retailer echt meewerkt. Dat voorkomt freeridersgedrag en stimuleert goed gedrag, aldus de betrokken partijen. Dit maakt ook duidelijk dat de kernafspraken (uitstel huurbetalingen) een ondergrens betreft en dat verdergaande afspraken tot de mogelijkheden behoort. Het Steunakkoord betreft geen bindende afspraken maar geeft richtlijnen voor de betrokken partijen. Zoals vaker wordt gehoord tijdens de Coronacrisis betreft het een oproep aan partijen om in goed overleg en gebaseerd op vertrouwen en wederzijds begrip te komen tot nadere afspraken.
Korte termijn opschorting, maar lange termijn kwijtschelding?
Hiervoor is aangegeven wat er op korte termijn mogelijk is. Eind mei zullen de effecten worden geëvalueerd en is ook misschien meer duidelijk welke impact de crisis op de retailers heeft. Bovendien zal dan ook duidelijk worden wat van overheidswege zal plaatsvinden en/of de RIVM-richtlijnen worden aangepast, verruimd of verscherpt. De verwachting is evenwel dat de zogenaamde 1,5metersamenleving voorlopig nog wel actueel zal zijn. En dat roept de vraag op wat er op langere termijn kan spelen. Op langere termijn kan de mogelijkheid van kwijtschelding van huurbetalingsverplichtingen aan de orde komen.
Conclusie
De markt staat onder druk en dwingt partijen/betrokken om met elkaar in overleg te gaan om tot oplossingen voor de korte en de lange termijn te komen. Het is goed dat een Steunakkoord als deze in de marktsector tot stand is gekomen en natuurlijk zal het niet voor iedereen ver genoeg gaan. Dat laat onverlet dat een eerste belangrijke stap is gezet. Afhankelijk van de ontwikkelingen binnen de samenleving en het al dan niet onder controle krijgen van het Covid-19-virus, zullen verdergaande afspraken in beeld kunnen komen. Daarbij zal de support van overheid en financiers onomkoombaar zijn. Met het pakket maatregelen voor banen en economie zet het kabinet belangrijke stappen om ook bedrijven en werknemers door deze moeilijke tijd te loodsen en van banken mag ook worden verwacht dat zij die maatregelen treffen en inzetten om iedereen door deze moeilijke periode te helpen.
In het geval u als huurder of verhuurder vragen heeft over dit onderwerp, kunt u contact met mij opnemen.
Dit artikel is geschreven door Ronald Muurlink, werkzaam bij Knuwer Advocaten, vestiging Alkmaar
Telefoon: 072- 2001045
E-mail: muurlink@knuwer.nl
