Wanneer een schuldeiser meent een vordering te hebben, dan kan hij, in afwachting van de uitkomst van de procedure, al vast beslag leggen, zodat hij zeker weet dat er dan “nog wat te halen is”. Daarvoor is dan wel toestemming (verlof) van de rechter nodig. Er zijn tijden geweest waarin er door sommige crediteuren en hun advocaten een beleid werd gehanteerd van “eerst beslag leggen en dan praten”. Die tijden zijn duidelijk voorbij.
Ten eerste is het zo dat de beslagrichtlijnen van de rechterlijke macht bepalen dat je moet aantonen dat je de debiteur hebt aangemaand. Ook al ben je bang dat de debiteur vermogensbestanddelen weg zal maken, je zal eerst de debiteur moeten aanmanen tot betaling, alvorens tot beslaglegging kan worden overgegaan.
Maar ook als je de persoon of bedrijf waarvan je meent geld te goed te hebben, meermalen aanschrijft en er wordt niet gereageerd, ben je er niet zeker van dat de rechter toestemming geeft om beslag te leggen. Rechters zijn duidelijk terughoudender geworden in het verlenen van verlof voor beslag. Ook al behoeft, bij een verzoek tot het mogen leggen van beslag, de vordering waar het om gaat maar summierlijk te worden aangetoond, de rechter toetst het realiteitsgehalte van die vordering toch echt wel serieus.
In een recente casus meent een verkoper van een onroerend goed dat de koper ten onrechte een beroep gedaan heeft op het financieringsvoorbehoud. De koper had namelijk een duidelijk hoger bedrag gevraagd bij de bank om te financieren dan nodig was voor de koop. De verkoper vond dus dat er geen recht op ontbinding was voor de koper en vordert de 10 % boete. De (hypotheekadviseur van de) koper had wel laten weten dat ook als het lagere bedrag van de koopsom was gevraagd, de bank dat niet zou hebben gefinancierd. Maar verder werd er door de koper op de sommaties van de verkoper niet meer gereageerd. Vervolgens wordt er door de verkoper verlof gevraagd om beslag te mogen leggen.
De rechtbank (Noord-Holland, locatie) Alkmaar overweegt expliciet dat “bij het verlenen van verlof tot het leggen van conservatoir beslag meer dan voorheen terughoudendheid dient te worden betracht”. En, ook al hoeft maar summierlijk de vordering te worden aangetoond, de rechter beoordeelt de potentiële claim van de verkoper toch echt wel op zijn merites en acht die niet sterk genoeg, te meer omdat de noodzaak van het leggen van beslag onvoldoende is aangetoond. (voor de uitspraak zelf zie www.rechtspraak.nl, vindplaats ECLI:NL:RBNHO:2018:910)
Kortom, beslag leggen is geen sinecure.
Voor vragen of opmerkingen n.a.v. dit artikel kunt u contact opnemen met mr. Harm van Lingen, advocaat aansprakelijkheids- en contractenrecht bij Knuwer advocaten te Alkmaar; 072-2001043 en harmvanlingen@knuwer.nl
