Kleine lettertjes doen er toe!

Arthur Sweens
23 oktober 2017
Ondernemings- en Faillissementsrecht

Vrijwel alle ondernemers gebruiken algemene voorwaarden maar worden die ook altijd gelezen?

Waarom algemene voorwaarden?

Algemene voorwaarden zijn voor een soepel verloop van handelstransacties onmisbaar. Door het gebruik van algemene voorwaarden is het niet meer nodig bij elke overeenkomst alle bepalingen weer te bedenken en uit te onderhandelen. Door het van toepassing verklaren van algemene voorwaarden worden bepalingen die bij alle transacties van belang zijn, standaard op een overeenkomst van toepassing verklaard. Tijdens de onderhandelingen kunnen de ondernemers zich concentreren op de hoofdzaken zoals de prijs, het aantal en de omvang van de te leveren goederen of diensten en andere specifieke afspraken voor die ene transactie.

Het voordeel is ook dat in de branche alle ondernemers met dezelfde algemene voorwaarden werken zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan en ondernemers altijd weten waar zij aan toe zijn. Bekende voorwaarden zijn de Metaalunievoorwaarden. Zo kunnen er afspraken worden gemaakt over levertijden, beëindiging van de overeenkomst, aansprakelijkheid en garanties.

Valkuil algemene voorwaarden

Het gevaar van algemene voorwaarden is dat veel ondernemers niet weten wat er eigenlijk in staat. In veel gevallen zijn algemene voorwaarden ook niet gemakkelijk te lezen. Het is veel tekst en vaak ook nog in kleine lettertjes. Meestal worden de algemene voorwaarden voor kennisgeving aangenomen en kijkt men er niet verder naar om. Toch kunnen de gevolgen van sommige bepalingen in algemene voorwaarden groot zijn.

 

Algemene voorwaarden en aansprakelijkheid

Vrijwel alle algemene voorwaarden bevatten een bepaling die de aansprakelijkheid van één van de partijen beperkt. Een bekend voorbeeld is de bepaling dat alleen schade wordt vergoed waartegen de opdrachtnemer is verzekerd dan wel redelijkerwijs verzekerd had behoren te zijn.

Voor de opdrachtnemer is deze beperking van aansprakelijkheid vaak van groot belang. Een kleine fout kan grote schade veroorzaken. Die schade zal de opdrachtnemer alleen kunnen vergoeden als hij ervoor is verzekerd.

Een bekend voorbeeld uit de rechtspraak is de opdrachtnemer die wel een AVB - verzekering had maar geen BAV - verzekering (oftewel wel een Aansprakelijkheidsverzekering voor Bedrijven en geen Beroepsaansprakelijkheidsverzekering). De AVB - verzekeringen dekken met name schade aan personen (letselschade) en materiele schade maar niet de prestatie waar het om gaat (de kernprestatie). De BAV - verzekeringen dekken vermogensschade die de opdrachtnemer veroorzaakt met zijn werk (denk aan een fout advies of een foute berekening).

Wat ging er mis?

In de polis van zijn AVB - -verzekering was uitdrukkelijk bepaald dat aansprakelijkheid als gevolg van fouten in het ontwerp of de berekening waren uitgesloten van dekking. De opdrachtnemer had een fout gemaakt die een schade van € 400.000 tot gevolg had. De opdrachtnemer werd aangesproken tot vergoeding van de schade. In de procedure ging het er om voor welke schade de opdrachtnemer zich redelijkerwijs had behoren te verzekeren. Hij had weliswaar een AVB - verzekering maar die bood geen dekking. De opdrachtgever stelt dat de opdrachtnemer ook een BAV - verzekering had behoren af te sluiten. De deskundige die de rechtbank moest adviseren welke verzekering in de branche gebruikelijk was, komt tot de conclusie dat een BAV - verzekering voor dit type opdrachten wel gebruikelijk is. De deskundige stelt daarbij echter ook vast dat de verzekeraar bij het afsluiten van de BAV - verzekering als voorwaarde zou hebben gesteld dat de opdrachtnemer zijn aansprakelijkheid door middel van algemene voorwaarden te allen tijde zou moeten beperken tot het bedrag van de opdracht. In dit geval had de opdrachtnemer € 6.500 in rekening gebracht. De rechtbank komt tot de conclusie dat de opdrachtnemer daarom tot een bedrag van slechts € 6.500 aansprakelijk kan worden gesteld. Dat is maar een zeer beperkte vergoeding voor de schade van € 400.000.

In dit geval had de opdrachtgever zich duidelijk niet verdiept in zijn eigen algemene voorwaarden en had hij evenmin gecontroleerd welke verzekeringen zijn opdrachtnemer had afgesloten.

De les

De les uit deze procedure is dat een opdrachtgever er goed aan doet bij zijn opdrachtnemer na te vragen tegen welke schade hij verzekerd is. Beter is het nog om de polis van de opdrachtnemer op te vragen en niet alleen af te gaan op een verklaring van de opdrachtnemer.

 

Als het een opdracht betreft waarbij kleine fouten grote schade kunnen veroorzaken kan het voor een opdrachtgever zelfs van belang zijn de premie voor de betaling van de polis van de opdrachtnemer te garanderen. Immers, als de opdrachtnemer om wat voor reden ook zijn premie niet betaald, is hij weliswaar verzekerd maar hoeft de verzekeraar in de meeste gevallen niet tot uitkering over te gaan omdat de dekking is opgeschort zolang de premie niet is betaald.

 

Tip

Lees altijd de overeenkomst met alle bijlagen en alle documenten die erop betrekking hebben.

Controleer bij grote opdrachten vooraf of de opdrachtnemer in voldoende mate tegen de risico’s is verzekerd.

 

Dit artikel is geschreven door Arthur Sweens, advocaat voor ondernemers en curator in Alkmaar en Den Helder. Heeft u vragen bel Arthur Sweens op 0223-239011 of 06 22423073 (ook voor Whatsapp) of mail naar sweens@knuwer.nl